Recensie: ‘Alleen thuis’ – Charlie van Tongeren

Recensie: Alleen thuis

Juna en haar broertje Sylvester worden geplaatst in Gezinshuis Boskant bij Hanna en James en hun zoon Lennon. Zij zijn niet de enigste uithuisgeplaatste jongeren die in het gezinshuis ingetrokken zijn. Juna is woedend op iedereen om haar heen: haar moeder, haar vader, ongeschikte stiefvaders, hulpverleners en op Lennon – want hij is een lafaard die niets heeft meegemaakt. Haar broertje Sylvester is haar wereld geworden.
Lennon is helemaal klaar met de “probleemgevallen” die zijn ouders in huis hebben genomen. Hij heeft wel andere dingen aan zijn hoofd, zoals zijn eindexamens, een basketbalbeurs proberen binnen te slepen om in Amerika te studeren en zijn rijexamen behalen. Maar Juna en Lennon blijken elkaar opeens nodig te hebben.

Charlie van Tongeren heeft een aangrijpend (jeugd)boek geschreven dat gebaseerd is op echte verhalen van Nederlandse jongeren die niet meer thuis kunnen wonen. Het is een boek dat een veelzijdig totaalbeeld geeft over de belevingswereld van deze jongeren. Een boek dat je niet zomaar loslaat.
Een achtbaan van emoties
Voor mij is dit een boek wat me meegenomen heeft in een achtbaan van emoties. Uit het verhaal blijft duidelijk hoe ellendig sommige situaties zijn waarin jongeren opgroeien. En hoewel kinderen/jongeren zich vaak aanpassen aan wat hun omgeving verwacht, is op een gegeven moment de spreekwoordelijke emmer vol. Wat sommige jongeren meemaken is enorm aangrijpend. Bepaalde situaties zullen altijd blijven plakken op een vervelende kleverige manier.

Een verhaallijn die me bijzonder intrigeerde, was het verhaal van Sylvester (Juna’s broertje). Hij laat zo kwetsbaar zien dat hij er niet nóg meer bovenop kan hebben en hoe moeilijk zijn verleden het maakt om liefde en geliefd zijn te herkennen en omarmen. Des te meer vond ik het aangrijpend om te lezen welke “oplossing” er voor hem gezocht wordt binnen het gezinshuis en het (niet optimale) jeugdzorgsysteem. Ik had gehoopt dat het boek nog met een bepaalde positieve wending voor deze jongen zou komen, maar ik begrijp waarom de schrijfster ervoor gekozen heeft om dat niet te doen. Bepaalde zaken hebben tijd nodig. En hoewel ik als lezer wil dat ik te horen krijg dat het goed komt, zijn sommige eindes niet te voorspellen. Ik hoop dat jongeren die zich in Sylvesters verhaal herkennen, hun eigen krachtige lichtje weer terugvinden.

De brieven met korte herinneringen door het boek heen, zijn verhalen van echte jongeren in Nederland. Dit gaf voor mij een extra dimensie aan het boek en een manier om me nog makkelijker te verbinden met de personages. Dit verhaal voelt echt. Omdat het ook echt is.
Een respectvol beeld van alle partijen
Dat de schrijfster ervoor heeft gekozen om de hoofdstukken te verdelen tussen Juna en Lennon, vind ik een doordachte keuze. Het laat zien dat iedereen zijn eigen verhaal heeft en dat er zoveel “grijsgebieden” zijn in de maatschappij. Charlie van Tongeren heeft een mooi maatschappelijk boek geschreven met respect en ruimte alle betrokkenen. Juna toont in het begin vooral haar boosheid naar de wereld. En Lennon ziet zijn vertrouwde omgeving drastische veranderen door de komst van uithuisgeplaatste jongeren. Voor beiden is er sprake van enorme gevoelens van onmacht. Ze zijn tegenpolen, maar tegelijkertijd ervaren ze emoties die hetzelfde aanvoelen. Het gaf mij als lezer een gevoel van een brok in mijn keel, het verhaal willen doorlezen – want vertel me alsjeblieft dat het goedkomt – en van ik wil de personages tussen de letters vandaan trekken om ze te steunen met lieve woorden en schouderklopjes.

Mooie woorden met humor

Ondanks de heftigheid van dit boek, leest het vaak heel soepel weg. Charlie van Tongeren gebruikt veel humor, vooral in de gedachten van Juna en Lennon en hun gesprekken onderling. Dit maakt dat het boek behapbaar en vlot wegleest. Ik heb met aangrijpende verhalen soms het idee dat ik wil stoppen met lezen. Dan ben ik opeens klaar met de ellende en “wat je niet verder leest, weet je toch niet…”. Dat had ik absoluut niet bij dit boek. Ik heb het ontzettend snel uitgelezen, omdat het door de luchtige humor prettig blijft lezen.
Samenvattend, vind ik dit een geslaagd boek met mooie en aangrijpende verhalen. Het is zo’n boek dat ik op een “verplichte leeslijst voor jongeren, ouders en hulpverleners” zou willen zetten. Dat kan uiteraard niet. Maar mocht je deze recensie lezen, zie dat dan als een teken om dit boek te lezen.